ඊයේ හදිසියේ ම වෙඩිමකට යන්න උණා පොළොන්නරුව පැත්තේ. වෙන කවුරුත් නෙවෙයි නැන්දාගේ පුතා. මෑන් හදිසියේ ම කෝල් එකක් දීලා කිව්වා අහවල් දවසේ බඳිනවා, පුලුවන් නම් එන්න කියලා. හරිනම් මඟුල් කියන ඒවා පිළිවෙලකට වෙන්න ඕන වුණත් ඒ මඟුල නම් ජංජාල ගොඩයි. (ඒ ගැන කියන්න වෙනම පෝස්ට් එකක් ඕන වෙයි වගේ) ඒ යන ගමන් හදිසි වැඩකට හිඟුරක්ගොඩ නගරයට යන්න වුණා. ඒ ගිහින් එද්දි මුහුණ පෑව සිද්ධියක් තමයි මේ...



තේරුම් ගන්න පුළුවන් නේ මොකක්ද සිද්ධිය කියලා. මම ඒ පැත්තේ මලයෙකුට කිව්වා මෙහෙම සිද්ධියක් වුණා කියලා. එයා කියනවා මේ ටිකේ ම ඒ පැත්තේ ඒ වගේ උද්ඝෝෂණ, පිකටින් වලින් අඩුවක් නැතිලු. ඇත්ත. ඒ මිනිස්සු ආසාවකට මෙහෙම පාරට බහින්නේ නෑනේ ගිනි කාෂ්ඨකේ පිච්චි පිච්චි. ඒ අයගේ ප්‍රධාන ඉල්ලීම තමයි ගොවීන් ගේ වී වලට සහතික මිලක් දෙන්න කියන එක. මේ දවස්වල මහ කන්නේ අස්වනු කැපෙන්න පටන් අරන්. ඒත් දැනගන්න ලැබුණ විදියට වසර 2005 සිට වී ගොවියාට ලබා දී ඇති සහතික මිල එනම් සම්බා වී කිලෝවකට රුපියල් 30 කුත් නාඩු වී කිලෝවකට රුපියල් 28 කුත් වන සහතික මිල අද වන තුරු වැඩි වෙලා නෑ. හැබැයි ඉතින් වී මිලට සාපේක්ෂව 2005 ඉඳන් අනෙකුත් පාරිභෝගික භාණ්ඩ වල මිල නම් රොකට් වේගයෙන් ඉහළ ගිහින්. උදාහරණ කිව්වොත් පරිප්පු මිල 72% කිනුත්, මුං ඇට කිලෝවක්‌ 111% කිනුත්, සැමන් 153% හාල්මැස්‌සන් කිලෝවක්‌ 63.8% කිනුත් රතුළූණු කිලෝවක්‌ 86% කිනුත් සුදුළූණු කිලෝවක්‌ 84% කිනුත් වැඩි වෙලා.

හැමදාමත් අස්වනු කැපෙන කාලෙට රජයෙන් කියනවා රු මිලිය xxxx ප්‍රමාණයක් වී මිලදී ගන්න වෙන් කළා කියලා. ඒත් හැමදාමත් ගොවියෝ වී විකුණලා තියෙන්නේ පුද්ගලික වෙළෙන්ඳන්ට ම විතරයි. සම හරක් ට හිතෙන්න පුලුවන් එහෙනම් පුද්ගලික අංශයෙන් ඊටත් වඩා වැඩි මිලකට වී ගන්නවා ඇති කියලා. ගොඩක් තැන් වල වෙන්නේ මේකයි. ගොවියෝ අස්වනු කපලා විකුණාගන්න රජයේ මධ්‍යස්ථාන වලට වී අරගෙන ගියා ම ඒකේ ඉන්න නිළධාරීන් කියන්නේ "තවම සල්ලි ඇවිත් නෑ, ප්‍රමාණවත් ගබඩා පහසුකම් නෑ, වී තෙත වැඩියි" ඔයවගේ කතන්දර. සමහර වෙලාවට ගොවියන්ට වාහනේ ට කුලිය ගෙවන්නවත් සල්ලි නෑ. ඔය වෙලාවට තමයි මිනී කාක්කෝ වගේ ඉන්න වී කාක්කෝ එතනට වහන්නේ. උන් එතනට ඇවිල්ලා කිලෝව රු 22-23 ට ඉල්ලනවා. වී ටික ආයෙත් අරන් යන්න තව පාරක් කුලී ගෙවන්න සල්ලි නැති ගොවියෝ කරන්නේ ඉල්ලන ගානකට වී ටික දීලා හූල්ල හූල්ල ගෙදර යන එකයි. මොකද ඒ ගෙවල් වල ඉන්න මිනිස්සු බලාගෙන ඉන්නවා වී ටික විකුණලා කන්න මොනාහරි ගේනකල්. විළි වැහෙන්න ඇඳුමක් ගන්නේ, පුංචි වුන් ට පොතක් පෑනක් ගන්නේ ඔය තුට්ටු දෙකෙන් කියලා රෑට බත් ගිල ගිල ටීවි එකෙන් මේ වගේ නිව්ස් ආසාවෙන් රස විඳින ගොඩක් අය දන්නෙ නෑ.



අනිත් කතන්දරේ තමයි වී මාෆියාව. මහවැලි කලාප/ රජරට පැතිවල ඉන්න වී මුදලාලිලා, (මේ අය ගොඩක් වෙලාවට දේශපාලනඥයන් ගේ ළඟම නෑයෝ) අර වී ටික කුණු කොල්ලෙට එකතු කරගෙන තමන්ගේ විවිධ අයථා සම්බන්ධකම් පාවිච්චි කරලා රජයේ මධ්‍යස්ථානවලට ම සහතික මිලට අධික ලාභයක් තියාගෙන විකුණනවා. ඊට පස්සේ කන්නයක් විතර පහු වුණා ම රජය, ගබඩා ටික හිස් කරගන්න කියලා අර වී ටික අඩු මිලට විකුණනවා. ඒ වී ටික මිලට ගන්නෙත් අර මුලින් කිව්ව වී මුදලාලිලාමයි. සුළු/මධ්‍යම පරිමාණ සහල් නිෂ්පාදකයන්ගේ ටෙන්ඩර් ඉබේම අහෝසි වෙනවා. ඊටපස්සේ ඒ වී ටික එයාලාගෙම සහල් මෝල් වලින් සහල් කරලා අධික ලාභ තියාගෙන ලස්සන පැකට් වල දාලා මිනිස්සුන්ට විකුණනවා. ඔන්න ඕක තමයි ගොඩක් වෙලාවට ගොඩක් තැන් වල සිද්ධවෙන කතන්දරේ. කොහොමද වැඩේ?

වී මිල එක තැන තිබුණත් කෘෂි ආම්පන්න, බිත්තර වී, කෘෂි රසායන හා සී සෑම, අස්වනු නෙලීම ආදිය සඳහා වියදම් ඉහල යාම නිසා ගොවීයෝ අසරණ වෙනවා ගොඩක් වෙලාවට. ගොවි මුදලාලිලා හැරෙන්න සාමාන්‍ය ගොවියෝ බොහෝ වෙලාවට ණයට තමයි මේ දේවල් කරන්නේ. ඉතින් මිනිස්සුන්ට අස්වනු ප්‍රමාණවත් මිලකට විකුණාගන්න බැරිවෙලා ණයහිමියන්ට මූණදෙන්න බැරුව වහ බීලා මැරෙනවා කියන එක ඉස්සරහට රජරට පැත්තට ගොඩක් සාමාන්‍ය දෙයක් වේවි ඉස්සරහට. අනිත් එක ටිකක් හොයලා බලන්න දෙමළ ජනයා බහුතරයක් සිටින වතුකරය හැරුණු විට විරැකියාව, දරිද්‍රතාවය, ගැබිනි හා ළමා මන්ද පෝෂණය, ළමා විවාහ, අඩු අධ්‍යාපනය වගේ සාධක ඉහල මට්ටමක තියෙන්නේ අනුරාධපුර, පොළොන්නරුව, අම්පාර, මොණරාගල වගේ බහුතරය ගොවියන් ඉන්න දිස්ත්‍රික්ක වල.

1970 දශකයේ අග භාගයේ ඉඳන් විවිධ රජයන් විසින් ක‍්‍රියාවට නැංවූ, ලෝක බැංකුව හා ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල විසින් නිර්දේශිත වෙලඳපොල ආර්ථික ප‍්‍රතිසංස්කරණ යටතේ ගොවි ජනතාවට බරපතල ප‍්‍රහාර එල්ල වුණා. මේ යටතේ වී අලෙවි මණ්ඩලය, සමුපකාර තොග වෙලඳ සංස්ථාව හා සීමා සහිත ශ‍්‍රී ලංකා අලෙවි සම්මේලනය (මාක්ෆෙඩ්) විසින් සිදු කළ වී සහ සෙසු ධාන්‍ය මිල දී ගැනීම් ක‍්‍රමානුකූලව නතර වුණා වගේම බිත්තර වී, පොහොර, කෘෂි රසායන ද්‍රව්‍ය සහ ගොවි උපකරණ අලෙවිය පුද්ගලික අංශය අතට මාරු වුණේ කාටවත් නොදැනී.

ගොවියෝ ඉල්ලන්නේ තමන්ගේ වී වලට සහතික මිලක්. නැතුව තෙල් මිල අඩු කරන්නවත්, නෙළුම් පොකුණක්වත්, දරුවන්ට සුපිරි පාසලක් ඉල්ලලාවත් නෙවෙයි. ඒ වෙනුවට එයාලට ලැබෙන්නේ ගොවි විශ්‍රාම වැටුප් කපා හැරීම්, වෙලාවට පොහොර සහනාධාරය නොලැබීම් වගේ දේවල් විතරයි. මිනිස්සු ගොවිතැනෙන් ඈත් වෙන්නෙත් මේ දේවල් හින්දා වෙන්නත් ඇති. දැන් ඉන්න තරුණ ප්‍රජාව ගොවිතැනෙන් ඈත් වුණා ම කවුද ඒවා ඉස්සරහට අරගෙන යන්නේ? මහවැලි ඉඩම් දැන් දැන් අක්කර ගණන් වෙන වෙන වගාවන් සඳහා බද්දට දෙන්න පටන් අරන් තියෙන්නෙත් මේ හේතුව නිසා නෙවෙයි කියලා කාටද කියන්න පුලුවන්? මෙහෙම ගියොත් පරණ කාලේ ඇති කළ ගොවි ජනපද ව්‍යාපාරය/ මහවැලි ව්‍යාපාර වල අරමුණු අද හෙටම බිඳ වැටෙන එක නම් සිකුරුයි... සමහරවිට පිටරටින් සහල් ගෙනල්ලා කෑමේ වාසනාව උණත් අපට ලැබෙන්න පුළුවන්!

ප.ලි: ෆොටෝ ගත්තේ නම් ෆෝන් එකෙන්. හැබැයි ටිකක් බයෙන්. හොරෙන් නේ ගත්තේ. ඒක කවුරුහරි දැක්කා නම් වාහනෙත් කුඩු කරගෙන එන්න වෙන්න තිබ්බා...